هنر
ثمره رضائی؛ عطیه یوزباشی
چکیده
سقانفارها بناهایی مربوط به دوره‌ی قاجاراند که برخاسته از معماری بومی و آیینی مازندران هستند. در نقوش تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل، مضامین تصویری با محوریت زن به وفور دیده می‌شود. این پژوهش با هدف شناخت مضامین تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجا تکیه بابل و علل اهمیت نقش‌مایه زن و تحلیل بار معنایی این نقوش بر اساس ...
بیشتر
سقانفارها بناهایی مربوط به دوره‌ی قاجاراند که برخاسته از معماری بومی و آیینی مازندران هستند. در نقوش تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل، مضامین تصویری با محوریت زن به وفور دیده می‌شود. این پژوهش با هدف شناخت مضامین تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجا تکیه بابل و علل اهمیت نقش‌مایه زن و تحلیل بار معنایی این نقوش بر اساس رویکرد شمایل‌شناسی صورت گرفته است. سؤالات پژوهش: 1- چه مضامینی در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل قابل مشاهده شده است؟ 2- دلایل ظهور و وفور نقش‌مایه زنانه در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل چیست؟ 3- بار معنایی لایه‌های نقش‌مایه زن در سقانفار کیجاتکیه بابل بر اساس رویکرد شمایل‌شناسی چیست؟
این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. از هر تقسیم‌بندی نقوش سقانفارها به شیوه‌ی غیرتصادفی (حماسی، ماورایی، نمادین و فعالیت روزمره) یک تصویر شاخص با رویکرد شمایل‌شناسی تشریح شده است. مسأله‌ی باز تعریف نقش زن در جامعه، خانواده و عرصه‌ی هنر در دوران قاجار اوج گرفت. از سویی دیگر، تأثیر منطقه‌ی جغرافیایی و شیوه‌ی امرار معاش مفهوم جنسیت را در مناطق شمالی ایران متحول نمود. در ظهور نقش‌مایه زنان، عوامل تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حائز اهمیت می‌باشند. هم‌زمانی برهه‌ی تاریخی بنای تکیه با دوره‌ی قاجار، تغییرات بنیادین در روابط اجتماعی، سبک پوشش، جایگاه سیاسی و تعدد تصاویر زنان در دوره قاجار گویای پیوند مستقیم این نقوش با تحولات سیاسی-اجتماعی حاکم بر جامعه‌ی زمان خود است و تأثیرپذیری هنرمندان بومی در انعکاس از شرایط سیاسی و اجتماعی را در یک بافت تاریخی خاص روایت می‌کند.
